RNAi، سلاح زیست‌فناورانه نوین برای کشاورزی پایدار: از آزمایشگاه تا مزرعه
ظهور فناوری RNA مداخله‌گر (RNA interference یا RNAi) یکی از نوآورانه‌ترین پیشرفت‌ها در حوزه زیست‌فناوری کشاورزی در دهه‌های اخیر به شمار می‌رود. این فناوری با استفاده از مکانیسم‌های طبیعی خاموش‌سازی ژن، امکان کنترل دقیق بیان ژن‌های خاص در گیاهان یا آفات را فراهم می‌آورد. با بهره‌گیری از RNAi، پژوهشگران توانسته‌اند راهکارهای جدیدی برای مقابله با آفات، بیماری‌ها و تنش‌های زیستی و غیرزیستی ارائه دهند؛ به‌ویژه در مقابله با آفات مقاوم به سموم، این فناوری می‌تواند بدون آسیب به محیط‌زیست، عملکرد گیاه را حفظ کند. همچنین با هدف قرار دادن ژن‌های خاص در حشرات یا نماتدها، می‌توان جمعیت آن‌ها را کاهش داد بدون آن‌که به موجودات مفید آسیبی وارد شود.
یکی از مثال‌های تجاری موفق این فناوری، آفت‌کش زیستی *SmartStax PRO* محصول شرکت‌های Bayer و BASF است که از RNAi برای کنترل کرم ریشه‌خوار ذرت (corn rootworm) استفاده می‌کند. این محصول در سال 2022 توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست آمریکا (EPA) تأیید شد و به‌عنوان اولین محصول تجاری RNAi در کشاورزی شناخته می‌شود که در مقیاس وسیع مورد استفاده قرار گرفته است. افزون بر این، تحقیقات جدید بر استفاده از اسپری‌های RNA مداخله‌گر (spray-induced gene silencing یا SIGS) متمرکز شده‌اند که می‌توانند بدون دستکاری ژنتیکی مستقیم، کنترل موقت و هدفمندی بر عوامل مضر اعمال کنند. این رویکرد، آینده‌ای پایدار و ایمن‌تر برای کشاورزی ترسیم می‌کند و می‌تواند جایگزینی مؤثر برای سموم شیمیایی سنتی باشد.
Reference
Head, G. P., Carroll, M. W., Evans, S. P., Rule, D. M., Willse, A. R., Clark, T. L., ... & McCown, R. L. (2017). Evaluation of SmartStax® PRO: A New Transgenic Corn Hybrid with RNAi and Bt Traits for Control of Western Corn Rootworm. *Pest Management Science*, 73(9), 1883–1899. https://doi.org/10.1002/ps.4547
